| Νήσος: | Κρήτη |
| Νομός: | Χανίων |
| Επαρχία: | Αποκορώνου |
| Κοινότητα: | Βάμου |
| Τηλ. Κώδικας: | +30825 |
| Ταχ.Κώδικας: | 730 08 Βάμος |
| Τηλέφωνο: | 22266 & 22930 |
| Φαξ: | 22266 |
| | |
Αφήνοντας τα Χανιά και οδηγώντας ανατολικά στην εθνική οδό προς Ρέθυμνο, μετά από 18 περίπου χλμ, αριστερά συναντάς την διακλάδωση για Καλάμι- Καλύβες, όπου στρίβεις αριστερά, και βρίσκεσαι ήδη, στην πορεία γιά τό Βάμο.
Στις Καλύβες, αφήνεις ότι εντυπώσεις έχεις αποκομίσει από τά βόρειο παράλια, δυτικά και ανατολικά των Χανίων. Οτι δείς από δώ και πέρα έχει να κάνει με αρμονικά ανεπτυγμένο Αγροτοτουρισμό.
Η περιοχή του Βάμου είναι για τους λίγους τους μυημένους, αυτούς πού αποζητάνε το αυθεντικό Κρητικό τοπίο, μακρυά από την κακόγουστη τουριστική ανάπτυξη. Τό χωριό Τσιβάρα που περνάτε για να φτάσετε στον Βάμο, την παλιά πρωτεύουσα του Αποκόρωνα, είναι παραδοσιακό χωριό με τα περισσότερα σπίτια πέτρινα, με στενά δρομάκια και καλντιρίμια.
Και φτάνεις στον Βάμο. Απ’ την πρώτη ματιά καταλαβαίνεις έχει μια ιδιαίτερη αρχοντιά. Αλλά ας πάρουμε τά πράγματα από την αρχή και ας δώσουμε τά πρώτα στοιχεία όπως καταγράφονται στο βιβλίο του Στέργιου Γ. Σπανάκη «Πόλεις και Χωριά της Κρήτης»
ΒΑΜΟΣ
Χωριό και Κοινότητα της επαρχίας Αποκορώνου με 596 απογραμμένους κατοίκους κατά την απογραφή του 1981. Υψομ. 190μ. Εδρα Ειρηνοδικείου, Σταθμού Χωροφυλακής, Ταχυδρομείου, Αγροτικής Τράπεζας, Γυμνασίου.
Προιόντα, λάδι, χαρούπια, μέλι, κτηνοτροφικά
Το τοπωνύμιο, είναι μάλλον προιστορικό. Το 1577 αναφέρεται στην επαρχία Αποκορώνου από το Fr. Barozzi Vamu, από τον Καστροφύλακα Vamu με 271 κατ. Το 1583, από το Βασιλικάτα Vamu το 1630. Στην Αιγυπτιακή απογραφή του 1834, αναφέρεται Vamos με 30 χριστιαν. Και 15 τούρκικες οικογένειες Το 1881 είναι έδρα ομώνυμου δήμου και είχε μαζί με το μετόχι Γετίμη 759 Χριστ. Και 26 Τούρκους κατ. Το 1900 είχε 1036 κατ Το 1920 αναφέρεται έδρα ομώνυμης κοινότητας με 875 κατ. Το 1928 με 940, το 1940 με 987, το 1951 με 908, το 1961 με 724, και το 1971, με 652.
Λόγω της στρατηγικής θέσης του, οι Τούρκοι έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στο Βάμο. Ιδρυσαν το λιβά (νομό) Σφακίων που αποτελούνταν από τις επαρχίες Αποκορώνου, Σφακίων, και Αγ. Βασιλείου Ρεθύμνου, με έδρα το Βάμο. Διοικητής ορίστηκε ο Σάββα Πασάς. Με αγγαρείες των κατοίκων έκαμε δρόμους, έκτισε στρατώνες τζαμί μεγαλόπρεπο διοικητήριο, το Σεράϊ πού απ' αυτό οι Τούρκοι έλεγαν το Βάμο Σεραϊλίκιοϊ. Αναφέρεται επίσημα και ως Σουλτανιέ.
Υπήρξε θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων. Το 1866 οι επαναστάτες πολιόρκησαν το Βάμο. Ο Σαχίν πασάς, με τον αιγυπτιακό στρατό είχε κυκλωθεί. Για βοήθειά του πήγαν από τα Χανιά 5.000 τούρκοι, με αρχηγό τον περιβόητο Τουρκοκρητικό Μπάντρη. Μπροστά στο χωριό τους επιτέθηκαν οι Επαναστάτες. Σκοτώθηκε ο αρχηγός Μπάντρης και πολλοί Τούρκοι. Οι υπόλοιποι σώθηκαν φεύγοντας πρός τα Χανιά.
Το 1896, ο τουρκικός στρατός κατέλαβε το Βάμο. Οι επαναστάτες υποβάλαν στην τούρκικη κυβέρνηση διάφορα αιτήματα. Φυσικά δεν έγιναν δεκτά και 4000 επαναστάτες πολιόρκησαν το Βάμο το Μάη (5-18) του 1896. Η πολιορκία συνεχιζόταν όταν οι Τούρκοι των Χανίων άρχισαν την σφαγή των Χριστιανών μέσα στην πόλη και στα περίχωρα. Εστειλαν επίσης ενισχύσεις στους πολιορκημένους στο Βάμο. Παρά τις ενισχύσεις οι επαναστάτες ανάγκασαν τους Τούρκους να εγκαταλείψουν τον Βάμο αφήνοντας 200 νεκρούς περισσότερους τραυματίες και αρκετό πολεμικό υλικό. Οι επαναστάτες μπήκαν στο Βάμο και εκδικούμενοι τις καταστροφές των Τούρκων, έκαψαν το Διοικητήριο, τον μιναρέ, και άλλα τουρκικά οικοδομήματα. Τά γεγονότα του Βάμου είχαν μεγάλη απήχηση και στο εξωτερικό και ήταν αιτία να γίνει η Γενική Επαναστατική Συνέλευση των Κρητών (μεταπολιτευτική επιτροπή με πρόεδρο το Ρούσσο Κούνδουρο) πού συνήλθε τότε στο Βάμο, με στόχο τη αυτοδιάθεση της Κρήτης.
Ο ΒΑΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ
Ποια ηταν όμως η πορεία πού ακολούθησε μετά το όμορφο και ξακουστό αυτό κεφαλοχώρι του Αποκώρονα. Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος στη στήλη του "Ματιές" στην εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ" γράφει στίς 3 Μάη του 1984:
«Το χωριό είχε απομείνει με 650 κατοίκους , πού οι μισοί και παραπάνω ησαν γέροντες.
Παλιά πρωτεύουσα του Αποκώρονα, με τράπεζα Εφορία, Δικαστήριο, Γυμνάσιο, χρονιά με τη χρονιά όλο και έχανε κόσμο, όλο και αιμοραγούσε, όλο και ρήμαζε, όλο και γέμιζε εγκατελειμμένα ερείπια.
Και ξαφνικά στα 1982, το χωριό άρχισε να σηκώνει μπόϊ. Μια χούφτα άνθρωποι, δραστήριοι και οραματιστές, ανασκουμπώθηκαν, έτρεξαν, βρήκαν γνωστούς βρήκαν φίλους και με την βοήθεια της Χαρούλας Αλεξίου, του Μανώλη Μητσιά του Λίνου Κόκοτου της Γιώτας Βέη, και του Στέλιου Μπέλου πέτυχαν ένα θαύμα. Να συγκεντρώσουν στο χωριό τους στο Βάμο, 40.000 επισκέπτες μέσα σε τρείς μέρες. Ενα τεράστιο πλήθος από όλη την Κρήτη πού κατέκλυσε το Βάμο, για να παρακολουθήσει τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις εκείνου του καλοκαιριού.Τα ίδια με 60.000 κόσμο, πέρυσι (1983) σε 4 ημέρες. Πάριος, Χάρυ Κλύν, Φαραντούρη, Μητσιάς βοήθησαν αυτή τη φορά. Βοήθησαν να κυλίσει η ρόδα πρός τα μπρός. Και κύλισε. Διαλέξεις βραδιές με παραδοσιακές εκδηλώσεις, θέατρο, κινηματογράφος. Και σχέδια, πολλά σχέδια για το μέλλον. Σε λίγο ο Βάμος που γέμισε σπίτια, που γέμισε καινούρια ζευγάρια, πού γέμισε παιδιά, ...»
Ετσι λοιπόν ο Βάμος πήρε το κολάϊ και με την ίδια φιλοσοφία την ίδια όρεξη για δουλειά , οι άνθρωποι που ασχολούνται με τα κοινά φτιάχνουν ένα Βάμο αξιόλογο να τον επισκεφτούν και ντόπιοι και αλλοδαποί. Μόνο πού δεν ακολουθούν την «κλασική» και σίγουρη συνταγή πού ακολούθησαν τά γύρω αξιόλογα κεφαλοχώρια. Την άνευ όρων δηλαδή «παράδοση» στην Τουριστική ανάπτυξη.
Προσπαθούν και τα καταφέρνουν περίφημα να κάνουν φίλο του Βάμου όλους τους επισκέπτες του. Τους «μαγεύουν» με την ομορφιά του χωριού τους, έτσι όπως κείτεται πράσινο και ήρεμο κάτω από τις Μαδάρες, με την ζεστή φιλοξενία τους, με τα παραδοσιακά καφενεία τους, με τα πανέμορφα παλιά κτίρια, πού για το καθένα θα σου πούν μια ιστορία, με τα πανέμορφα ανηφορικά καλντερίμια τους. Κι ύστερα , με πρόσχημα τις ονομαστές πιά λαμπρές καλιτεχνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις τους, μαζεύει όλους τους φίλους του, για να τους φιλοξενήσει να τους διασκεδάσει, νά τους ευχαριστήσει.
Η οικογένεια του Δημήτρη Λαμπράκη (του γνωστού δημοσιογραφικού οργανισμού), που κατάγεται από το Βάμο, στέκεται πάντα κοντά στη προσπάθεια του χωριού και πολλά από τα σημερινά επιτεύγματα οφείλονται στην βοηθεια αυτή.
Αξίζει πράγματι τον κόπο να επισκεφτείτε τον Βάμο. «Τή αρσενική πρωτεύουσα ( Ο Βάμος) της μοναδικής αρσενικής επαρχίας( Ο Αποκωρονας) στη Ελλάδα όπως αρέσκεται να λέει ο πρόεδρός του.
Αξίζει τον κόπο να είστε και σείς από τους «μυημένους», τους φίλους του Βάμου.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Αεροφωτογραφία
Κοινότητα
Αλσος
Ξενώνας
Αυλή Ξενώνα
Εσωτερικό Ξενώνα
Καλντερίμι
Καλντερίμι
Πολιτιστικό κέντρο
Σοκάκι
Είσοδος από Καλύβες- Χανιά
Ηρώο
Καφενείο
 Αρχη Σελίδας |
|
| Χάρτης | Οδικός Χάρτης |
| Ευρετήριο Περιοχών | Πίνακας Μηνυμάτων |
