Δήμος
Νικηφόρου Φωκά


Γενικά
Χάρτης περιοχής
Χωριά
Αξιοθέατα
Φωτογραφίες
Θέμα (φωτ.)
Χάρτης Κρήτης








ΓΕΝΙΚΑ

Ο δήμος Νικηφόρου Φωκά, βρίσκεται στα βόρεια του νομού Ρεθύμνης.
Από βορρά έχει το Κρητικό Πέλαγος, από νότο το δήμο Σελλίων, από ανατολικά το δήμο Επισκοπής, και δυτικά το δήμο Ρεθύμνου.

Διοικητικά περιλαμβάνει τα 14 πρώην κοινοτικά διαμερίσματα. Αγιο Κωνσταντίνο, Ανω Βαλσαμόνερο, Ατσιπόπουλο, Γεράνι, Γωνιά, (Αθάνατος), Ζουρίδι, Καλονύκτης, Κάτω Βαλσαμόνερο, Μαλάκι, Μούντρος, Πρινές, Ρούστικα, Σαιτούρες, και Φραντζεσκιανά Μετόχια, συνολικά 21 οικισμοί.

Ολοι οι οικισμοί του δήμου, είναι παραδοσιακοί, με εξαίρετη αρχιτεκτονική. Οι περισσότεροι κατοικήθηκαν από τους Ενετούς, από το 1300- το 1600, και γι αυτό τα ενετικά χαρακτηριστικά, είναι έντονα στην αρχιτεκτονική τους.

Εκτείνεται σε μιά έκταση 96000 στρεμάτων, και έχει περίπου 4500 κατοίκους.

Παρόλο πού συνορεύει με την θάλασσα, και έχει αξιόλογα παραλιακά θέρετρα, όπως το Γεράνι, η πραγματική γοητεία της περιοχής οφείλεται στην ενδοχώρα.

Τηλέφωνο Δήμου :
0831 32311-13
Φαξ Δήμου : 0831 31280

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Πρώτα απ όλα η φύση φρόντισε να προικίσει την περιοχή με ιδιαίτερο κάλος.

ΦΑΡΑΓΓΙΑ:

ΣΠΗΛΑΙΑ : Το σπήλαιο του Γερανίου.

ΔΑΣΗ : Ολόκληρη η διαδρομή από Ατσιπόπουλο μέχρι Μούντρος περίπου 25 χλμ είναι πυκνά δασωμένη.

ΠΑΡΑΔΟΣΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Όλοι οι οικισμοί του δήμου είναι παραδοσιακοί με εξαίρετη αρχιτεκτονική, με πετρόχτιστα κτίρια, με θολωτά περάσματα (Διαβατικά) με υπέροχα θυρώματα. Καί μόνο γι αυτό θα άξιζε μιά επίσκεψη στο δήμο Νικηφόρου Φωκά.

• Αρχή σελίδας


Χωριά & Οικισμοί τού Δήμου:



ΑΤΣΙΠΟΠΟΥΛΟ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά, 5 χλμ ΝΑ της πόλης του Ρεθύμνου, σε υψομετρο 160μ.
Η αρχαιότερη γραπτή μνεία του οικισμού είναι το 1182, στο έγγραφο διανομής της Κρήτης, στους 12 βυζαντινούς άρχοντες. Το Ατσιπόπουλο δίνεται στους άρχοντες και στρατιώτες, Χορτάτζηδες.
Αναφέρεται από το Μπαρότσι το 1577, από το Καστροφύλακα το 1583, και από το Βασιλικάτα το 1630. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται Πρινέ και Ατσιπόπουλο, με 130 οικογένειες.
Το 1881, είναι έδρα ομώνυμου δήμου με 850 περίπου κατοίκους. Το 1900 αναφέρεται με 885 κατοίκους. Το 1920 είναι έδρα ομώνυμης κοινότητας, με 684 κατ.

Σήμερα, το Ατσιπόπουλο έχει 973 κατ. και ανήκει διοικητικά στο δήμο Νικηφόρου Φωκά.
Η θέση του χωριού είχε στρατηγική σημασία και γι αυτό στο Ατσιπόπουλο έγιναν πολλές μάχες κατά την τουρκοκρατία και το χωριό ανέδειξε πολλούς γενναίους πολεμιστές. Το 1866, οι Τούρκοι κατέστρεψαν το χωριό.
Το χωριό ανέδειξε και ανθρώπους των γραμμάτων όπως τον ποιητή της « Θυσίας του Αβραάμ», και της «Ερωφίλης» , Γ. Χορτάτζη.
Σήμερα το Ατσιπόπουλο, είναι ένα από τα πιό όμορφα χωριά της Κρήτης. Οι κάτοικοί του κατάλαβαν από νωρίς την αξία των αρχιτεκτονικών στοιχείων των κατοικιών του χωριού τους, τα σεβάστηκαν τα διατήρησαν και τα αξιοποίησαν. Ετσι σήμερα το Ατσιπόπουλο διατηρεί την παραδοσιακή του εμφάνιση και την αρχοντιά των Βενετσάνικων χρόνων.
Ο επισκέπτης θα μαγευτεί από τις γειτονιές του Ατσιπόπουλου, με τις αυλές και τις πόρτες με ημερομηνίες του 17ου και 18ου αιώνα, με τις εκκλησίες, και τα κτίρια του χωριού.

Το χωριό διαθέτει υποδομή τόσο σε καταλύματα ύπνου, όσο και φαγητού και διασκέδασης.
Είναι πόλος έλξης τουριστών, οι οποίοι μετά την επίσκεψή τους γίνονται οι καλύτεροι πρεσβευτές τουρισμού για την Κρήτη μας

ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκάς, σε υψόμετρο 250μ. με 220 κατ. Απέχει 16 χμ από Ρέθυμνο, στο δρόμο προς Ατσιπόπουλο, Γωνιά αριστερά στο 16ο χμ, του παλιού δρόμου προς Χανιά.

Το όνομά του έχει πάρει από την εκκλησία του χωριού.
Αναφέρεται στις βενετσιάνικες απογραφές του 16ου καί 17ου αιώνα, καθώς και στην αιγυπτιακή του 1834 με 50 οκογένειες. Το 1881, ανήκει στο δήμο Ρούστικων με 263 κατ. καθώς επίσης και το 1900 με 345 κατ. Από το 1928 και μετά αποτελεί δική του κοινότητα το χωριό βρίσκεται σε υψηλή και βραχώδη θέση και κατά τον Ρεθεμνιώτη Εμ. Λαμπρινάκη στην πλακώδη πλατεία του, υπάρχουν ερείπια νομισματοκοπείου.
Κατά την ενετοκρατία ήταν φέουδο της οικογένειας Μπαρότζι, και όλο το χωριό διατηρεί μιά βενετσιάνικη όψη.
Το χωριό είχε ωραία σπίτια καθώς ήταν θερινός τόπος διαμονής των βενετσιάνων αρχόντων του Ρεθύμνου. Ενα μίλι ανατολικά του χωριού σώζεται η βενετσιάνικη βρύση του Μπαρότζι.
Στο δημοτικό διαμέρισμα του Αγ. Κωνσταντίνου ανήκει και ο οικισμός του ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ.
Είναι κτισμένο σε υψόμετρο. 390μ, και ήταν βενετσιάνικο χωριό, ιδιοκτησία βενετού ευγενούς.

ΑΝΩ ΒΑΛΣΑΜOΝΕΡΟ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά με 144 κατ. σε υψόμετρο 380μ.
Απέχει 14 χμ από το Ρέθυμνο στό δρόμο προς Ατσιπόπουλο, μετά τον Αγ. Ανδρέα αριστερά.
Αναφέρεται από όλες τις βενετσιάνικες απογραφές σαν Βαρσαμόνερο και όχι Βαλσαμόνερο όπως λαθεμένα καταγράφηκε στην απογραφή του 1940, μιά και το όνομα προέρχεται από το αρωματικό φυτό βάρσαμος.
Το 1881 αναφέρεται στο δήμο Ατσιπόπουλου, καθώς επίσης και το 1900, μαζί με το Μονοπάρι. Από το 1920 και μετά έχει δική του κοινότητα.

Στο δημοτικό διαμέρισμα Α. Βαρσαμόνερο, ανήκει ο οικισμός ΜΟΝΟΠΑΡΙ. Απέχει 1.5 χμ, νοτίως του Α. Βαρσαμόνερου, σε υψόμετρο 380 μ.
Πρόκειται για παλιό οικισμό πού αναφέρεται σε όλες τις βενετσιάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα.

Το όνομα του χωριού προέρχεται από το παρακείμενο βενετσάνικο φρούριο Bonriparo ή Belriparo πού ίδρυσε η επισκεύασε ο Γενοβέζος αρχιπειρατής Enrico Pescatore το 1206. Οι ντόπιοι το έλεγαν Μονοπάρι, όνομα πού διατήρησε και ο οικισμός. Το 1217, ο καστελάνος του φρουρίου Pietro Filicanevo, έκλεψε άλογα και άλλα ζώα του Κρητάρχοντα Ι Σκορδίλη. Ο δούκας διέταξε τον καστελάνο να επιστρέψει τα κλοπιμαία, αλλά αυτός αρνήθηκε. Ο Σκορδίλης φρόντισε να πάρει περισσότερα πίσω και αυτό αποτέλεσε την αφορμή της επανάστασης των δύο Συβρίτων πού κράτησε από το 1217 -1236.
Ο Εμμ. Λαμπρινάκης αναφέρει ότι το φρούριο Μονοπάρι ηταν ο πύργος των Μελισσινών, πού κτίστηκε επί της αρχαίας Ιωνίας το 1185 σε υψηλή και απόκρημνη θέση( 800 πόδια), με μακρύ βυζαντινό τείχος και 3 υψηλούς πύργους, με μαρμάρινη πύλη. Από βορά Ανατολή και το Νότο δεν υπήρχε τείχος γιατί ήταν κρημνός. Ο σημερινός επισκέπτης θα δει το μονοπάτι την είσοδο ερείπια από τα τείχη και από τους πύργους. Η θέα από το φρούριο είναι πανοραμική σε ολόκληρο σχεδόν τον νομό Ρεθύμνης, καθώς και στην Γεωργιούπολη, και το Ακρωτήρι.

ΚΑΤΩ ΒΑΛΣΑΜΟΝΕΡΟ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά, με 164 κατ. 14 χμ από το Ρέθυμνο, σε υψομ 250 μ.
Αναφέρεται σε όλες τις βενετσιάνικες απογραφές καθώς και στην αιγυπτιακή του 1834, σαν Κάτω Βαρσαμόνερο.
Το 1881 αναφέρεται σαν Κάτω Βαρσαμόνερο στο δήμο Ατσιπόπουλου καθώς και το 1900.Το 1920 αναφέρεται στην κοινότητα Φρατζεσκιανά Μετόχια και από το 1940 και μετά αποτελεί δική του κοινότητα.

Σε απόσταση 1200μ, δυτικά του χωριού, βρίσκεται το βάραθρο Περδίκη, όπου από το Βασιλικάτα αναφέρεται αλλά και από ντόπιους μάρτυρες έχει παρατηρηθεί να βγαίνει ένα έντονο φως. Το φαινόμενο δυστυχώς δεν έχει μελετηθεί από τους σπηλαιολόγους.

Στο κάτω Βαλσαμόνερο επίσης υπάρχει η ιστορημένη του Αγίου Ιωάννου με αξιολογότατες τοιχογραφίες.

ΓΕΡΑΝΙ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά, 7.5 χμ από Ρέθυμνο, διακλάδωση αριστερά, της εθνικής οδού, Ρεθύμνου-Χανίων.
Αναφέρεται σε όλες τις βενετσιάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα, καθώς και στις αιγυπτιακή και τουρκική.
Στην απογραφή του 1881, και 1900, αναφέρεται στο δήμο Ατσιπόπουλου το 1920 αποτελεί έδρα ομώνυμου αγροτικού. δήμου με 227κατ.το 1928 αναφέρεται στην κοινότητα Πρινέ, ενω από το 1940 και μετά έδρα κοινότητας Γερανίου.
Σε τούρκικο έγγραφο του 1672, αναφέρεται ότι υπαγόταν στα βακουφικά χωριά του αγαθοεργού ιδρύματος του σουλτάν Ιμπραχήμ Χάν.

Σήμερα το Γεράνι αριθμεί 502 κατ. Βρίσκεται κτισμένο σε μέρος κατάφυτο με ελιές, βαλανιδιές και χαρουπιές, με θέα στο Κρητικό Πέλαγος. Είναι χωριό πού δέχεται την επίσκεψη πολλών τουριστών και διαθέτει την υποδομή γιά την υποδοχή των.
Σε μικρή απόσταση, βορείως του χωριού, στη θέση Καμάρι υπάρχει σπήλαιο, γνωστό στη Μινωική εποχή.

ΣΠΗΛΑΙΟ ΓΕΡΑΝΙΟΥ

Το σπήλαιο εντοπίστηκε τυχαία το 1969, κατά την διάρκεια εκβραχισμών γιά την κατασκευή γέφυρας.
Βρίσκεται 2 χμ ΒΑ του Γερανίου και 7 χλμ Δυτικά του Ρέθυμνου, στη θέση Καμάρι, 300 μέτρα από την ακτή. Η είσοδος είχε φράξει από τεράστιο βράχο προφανώς από σεισμό. Τόσο η αρχαία όσο και νέα είσοδός του βλέπουν προς Βορρά.
Το μήκος του είναι 50 μ. το πλάτος του από 0.5-17, και το μεγαλύτερο ύψος του 4.5 μ. Η λιθωματική του διακόσμηση είναι εντυπωσιακή. Από τα ευρήματα της εκσκαφής του αρχαιολόγου Ιωάνν. Τζεδάκη, διαπιστώθηκε ότι το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από την Υπονεολιθική περίοδο.
Χρησιμοποιήθηκε ως τόπος λατρείας η ταφής. Βρέθηκαν σκελετοί ανθρώπων και ζώων.

Στην αρχαία είσοδο, διατηρείται κλίμακα πού θυμίζει τις κλίμακες της Κνωσού, με 8 βαθμίδες, πού οι 5 είναι λαξευμένες στο βράχο.

ΓΩΝΙΑ

Εδρα του δήμου Νικ. Φωκάς, στο 11ο χλμ της παλιάς εθνικής οδού Ρέθυμνο- Ατσιπόπουλο - Πρινές-Γωνιά.
Είναι κτισμένη πάνω σε λόφο με αμφιθεατρική θέα.
Αναφέρεται στις βενετσιάνικες απογραφές του Μπαρότζι(1577), του Καστροφύλακα(1583), και του Βασιλικάτα(1630), καθώς και στην τούρκικη του 1671, και την αιγυπτιακή του 1834.
Στις απογραφές του 1881, και 1900, αναφέρεται στο δήμο Ατσιπόπουλου ενώ το 1920 , αναφέρεται σαν έδρα ομώνυμου αγροτικού. δήμου, και από το 1928, σαν έδρα ομώνυμης κοινότητας.
Σήμερα η Γωνιά έχει 400 κατοίκους και είναι έδρα του δήμου Νικηφόρου Φωκά.

Στο δημοτικό διαμέρισμα της Γωνιάς ανήκει και ο οικισμός του ΑΓ. ΑΝΔΡΕΑ, παλαιός και πανέμορφος οικισμός με παραδοσιακά κτίσματα.

ΖΟΥΡΙΔΙ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά, 20 χλμ από το Ρέθυμνο, στή διαδρομή Ρέθυμνο- Ατσιπόπουλο - Γωνιά - διακλάδωση αριστερά στο 16ο χμ, πρός Αγ. Κωνσταντίνο- Ζουρίδι.
Πανέμορφος παλιός οικισμός με κατοικίες πού έχουν διατηρήσει στοιχεία της βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής.
Αναφέρεται στην απογραφή του Μπαρότζι το 1577, και του Καστροφύλακα το 1583.Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται στο δήμο Ρουστίκων και το 1900 αναφέρεται σαν Ζουρίδι και Αγ. Γεώργιος πάλι στον ίδιο δήμο. Από το 1920 και μετά αναφέρεται σαν έδρα κοινότητας Ζουριδίου.

Σήμερα το χωριό έχει 100 περίπου κατοίκους. Ο επισκέπτης του χωριού μπορεί να δει τα ερείπια της βίλλας Μπαρότζι, καθώς και την παλιά βυζαντινή εκκλησία του Σωτήρα Χριστού με τις τοιχογραφίες της.
Τα βενετσιάνικα κτίρια του χωριού έχουν καταγραφεί από το Gerola.

ΚΑΛΟΝΥΚΤΗΣ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά, 15 χλμ από το Ρέθυμνο, διακλάδωση αριστερά μετά τον Αγ. Ανδρέα, στο δρόμο Ρέθυμνο- Ατσιπόπουλο -Γωνιά- Καλονύκτης, σε υψομ. 270 μ.

Αναφέρεται από το Μπαρότζι το 1577, και από τον Καστροφύλακα το 1583, καθώς και από το Χουρμούζη Βυζάντιο. Το 1881, αναφέρεται σωστά το Καλονύκτι στο δήμο Ρούστικων με 125 περίπου κατοίκους. Το 1920 Καλονύκτης στον αγροτικό δήμο Παλαίλιμνου με 152 κατ. από το 1928 και μετά αναφέρεται σάν κοινότητα Καλονύκτη.

Σήμερα το χωριό έχει 180 κατοίκους, και είναι ένας οικισμός με παραδοσιακά κτίσματα, και κτίσματα ενετικής περιόδου, καθώς και ένα μύλο από την ενετική περίοδο.

Ο ενοριακός ναός είναι αφιερωμένος στην γέννηση της Θεοτόκου, είναι βυζαντινό μνημείο, και γιορτάζεται στις 8 Σεπτέμβρη.

ΜΑΛΑΚΙ

Ανω και Κάτω Μαλάκι. Οικισμοί του δήμου Νικηφόρου Φωκά πού απέχουν μεταξύ τους 4 χλμ.
Το Απάνω Μαλάκι κτισμένο σε υψομ 420 μ. απέχει από Ρέθυμνο 22 χμ, και το κάτω Μαλάκι σε υψομ 360μ, απέχει από Ρέθυμνο 18 χμ, διακλάδωση αριστερά στο 11ο χμ του παλαιού εθνικού δρόμου, Ρέθυμνο-Χανιά.

Αναφέρεται σε όλες τις βενετσιάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα.
Στην απογραφή του 1881, αναφέρονται μαζί Μαλάκια στο δήμο Ρούστικων, με 170 κατ. Από το 1920 και μετά έχουν δική τους κοινότητα αν και αναφέρονται χωριστά.

Ο Νίκος Σταυράκης ετυμολογώντας το όνομα από το μαλλί και όχι από το μαλάκιο τα γράφει Μαλλάκια. Αξίζει τον κόπο να ρίξετε μία ματιά στις παραδοσιακές πόρτες του οικισμού.

Στόν οικισμό υπάρχουν πολλές εκκλησιές σε σπηλιές όπως ο Αγ. Αντώνιος και ο Αγ. Πέτρος στη θέση Φαράγγι Μπονώνηδων. Στην περιοχή υπάρχει και το μικρό οροπέδιο Ποτάμια, ανάμεσα σε πλατάνια, και άφθονα νερά.

ΜΟΥΝΤΡΟΣ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά, 23 χμ από Ρέθυμνο σε υψομ 280μ. με 216 κατ.
Διαδρομή: Διακλάδωση αριστερά στο 16ο χμ του παλαιού δρόμου προς Χανιά-Αγ. Κωνσταντίνος- Ρούστικα- Μούντρος.

Αναφέρεται σε όλες τις βενετσιάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα. Στις απογραφές του 1881, και 1900, αναφέρεται στο δήμο Ρούστικων, με 370 περίπου κατοίκους. Από το 1920 και μετά αναφέρεται με δική του κοινότητα.
Ο G. Gerola, αναφέρει ότι επισκέφτηκε στο Μούντρος βενετσιάνικο σπίτι με επιγραφή στο ανώφλιο της πόρτας από την Αινιάδα του Βιργίλιου. Το χωριό χωρίζεται σε δυό γειτονιές το Πανοχώρι και το Κατοχώρι και στην κάθε μιά υπάρχει από μιά βρύση.
Στο χωριό υπάρχουν πολλές εκκλησίες όπως ο Αγιος Κωνσταντίνος, οι Αγ. Ανάργυροι, ναός του 11ου αιώνα, και ο ενοριακός ναός του Αγ. Νικολάου.
Στήν περιοχή Πέρα Μούντρος υπάρχουν οι πηγές Κομηνόβρυση, και Χαλασέ. Δυτικά του οικισμού υπάρχει το μήκους 1500μ, Μουντριανό Φαράγγι.
Στο δημοτικό διαμέρισμα του Μούντρου, ανήκει και ο οικισμός ΝΗΣΙ, οικισμός με υπέροχα λιθόκτιστα κτίρια.
Στο ίδιο δημοτικό διαμέρισμα ανήκει και ο οικισμός ΒΕΛΟΝΑΔΟ, μικρός οικισμός σε υψόμετρο 380 μ

ΠΡΙΝΕΣ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά στό 7ο χλμ του παλαιού δρόμου Ρεθύμνου-Χανίων, σε υψομ. 350μ. με 450 περίπου κατοίκους.

Αναφέρεται από το Μπαρότζι το 1577 σαν ο Πρινές και τα μετόχια του από τον Καστροφύλακα το 1583, με 430 κατ. και από το Βασιλικάτα το 1630. Το 1881 αναφέρεται στο δήμο Ατσιπόπουλου με 520 περίπου κατ. καθώς επίσης και το 1900. Από το 1928 και μετά αναφέρεται με δική του κοινότητα.
Ο Εμμ. Λαμπρινάκης αναφέρει ότι είναι πατρίδα του Αρσένιου Καλούδη και του Μάρκου Καλούδη ιερολοχίτη πού διέπρεψε στο Δραγατσάνι και στο Φραγκοκάστελο. Απέθανε το 1886, και άφησε την περιουσία του στην επαρχία Ρεθύμνου, για να μορφώνονται διδάσκαλοι από την επαρχία Ρεθύμνης.

Στον οικισμό υπάρχουν όμορφα σοκάκια και ζητήστε να σας δείξουν τον Μύλο του Μπεμπογιάννη, και το παραδοσιακό ελαιοτριβείο.

Στό δημοτικό διαμέρισμα του Πρινέ, ανήκει και ο μικρός οικισμός ΒΕΔΕΡΟΙ , με κτίσματα ενετικής περιόδου. Πηγαίνοντας πρός τούς Βεδέρους, δεξιά σας, προσέξτε ένα πανέμορφο πετρόχτιστο αλώνι.
Επίσης αξίζει μιά επίσκεψη στο ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ναός του 1833, με εικόνες του Ιωάννη Σταθάκη.

ΡΟΥΣΤΙΚΑ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά με 310 κατ. σε υψομ 290μ. Απέχει από το Ρέθυμνο 21 χλμ στη διαδρομή Ρέθυμνο- Ατσιπόπουλο- Γωνιά, διακλάδωση αριστερά στο 16ο χλμ πρός Αγ. Κωνσταντίνο-Ρούστικα.

Αναφέρεται στις απογραφές του Μπαρότζι το 1577, του Καστροφύλακα το 1583, του Βασιλικάτα το 1630, στην τούρκικη του 1659, καθώς και στην αιγυπτιακή του 1834. Στήν απογραφή του 1881, είναι έδρα ομώνυμου δήμου με 440 περίπου κατοίκους.
Στις επόμενες απογραφές εμφανίζεται σάν έδρα κοινότητας.

Βρίσκεται σε ωραία τοποθεσία και έχει την όψη μικρής πολιτείας. Οι κάτοικοι του χωριού είχαν ανέκαθεν έφεση πρός τα γράμματα, και τα Ρούστικα ανέδειξαν αρκετούς μορφωμένους.
Αυτό πιθανά οφείλεται στην μονή του Προφήτη Ηλία πού βρίσκεται 1 χλμ, βόρεια από το χωριό. Από το 1875, ο Χ.ατζημιχάλης Αγγελιδάκης ίδρυσε σχολείο πού λειτουργούσε μέχρι την απελευθέρωση.

Την περίοδο της βενετοκρατίας, τα Ρούστικα περιλαμβάνονταν στο φέουδο της οικογένειας Μπαρότζι. Στήν θέση Μπουτσουνάργια, ανάμεσα Ρούστικα και Αγ. Κωνσταντίνο, σώζεται μεγαλοπρεπής κρήνη του του Μπαρότζι.
Στά Ρούστικα βρίσκεται επίσης ο δίκλιτος ναός του 1380 αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου , και στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Το κλίτος της Παναγίας με τοιχογραφίες.

Στο δημοτικό διαμέρισμα των Ρουστίκων ανληκει και ο οικισμλος ΠΑΛΑΙΛΙΜΝΟΣ, σε υψομ.300μ. στό δρόμο αριστερά πρός Καλονύκτη.
Πρόκειται γιά πανέμορφο χωριό, πνιγμένο μέσα σε πλούσια βλάστηση, με αιωνόβια δένδρα με ένα υπέροχο δασωμένο φαράγγι ανάμεσα Παλαίλιμνο και Α. Βαρσαμόνερο. Στην περιοχή υπάρχει το εκκλησάκι Αγ. Στέφανος, καθώς και τα ερείπια ενός εντυπωσιακού πύργου.

ΣΑΙΤΟΥΡΕΣ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκάς με 186 κατ. 25 χμ από το Ρέθυμνο, σε υψομ 350μ. Διαδρομή διακλάδωση αριστερά στο 13,4 χμ του παλαιού δρόμου Ρέθυμνο-Χανιά, πρός Καλονύκτη-Παλαίλιμνο-Ρούστικα Σαιτούρες.

Αναφέρεται στις βενετσιάνικες απογραφές του Μπαρότζι το 1577, και του Καστροφύλακα το 1583. Στις απογραφές του 1881 και του 1900, αναφέρεται στο δήμο Ρουστίκων, ενώ από το 1920 και μετά αποτελεί δική της κοινότητα.
Ο Βασιλικάτα αναφέρει το 1630 ότι στη μέση του χωριού υπήρχε μια παλαιά ορθόδοξη εκκλησία, η Παναγία, όπου υπήρχε ένας σταυρός σιδερένιος καλυμμένος με ασήμι, δεμένος με μιά σιδερένια αλυσίδα, ο οποίος είχε την ικανότητα να θεραπεύει τους φρενοβλαβείς και τους δαιμονισμένους.

ΦΡΑΤΖΕΣΚΙΑΝΑ ΜΕΤΟΧΙΑ

Οικισμός του δήμου Νικηφόρου Φωκά, με 239 κατ πού απέχει από το Ρέθυμνο 12.5 χλμ στη διαδρομή Ατσιπόπουλο- Πρινές- Γωνιά- Αγ. Ανδρέας -διακλάδωση δεξιά- Φρατζεσκιανά μετόχια.

Οσον αφορά το όνομα υπάρχουν δυό εκδοχές: ή ήταν μετόχια των Φραγκισκανών μοναχών μονή των οποίων υπήρχε στο Ρέθυμνο, ή ότι κατά την βενετοκρατία ήταν μετόχια κάποιου Βενετού φεουδάρχη Φραγκίσκου.
Πρώτη φορά αναφέρονται στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834. Στην απογραφή του 1881, και του 1900 αναφέρονται στο δήμο Ατσιπόπουλου από το 1920 και μετά αναφέρονται σε δική τους κοινότητα.


• Αρχή σελίδας


Φωτογραφίες:

ΑΤΣΙΠΟΠΟΥΛΟ

ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΑΝΩ ΒΑΛΣΑΜOΝΕΡΟ

ΚΑΤΩ ΒΑΛΣΑΜΟΝΕΡΟ

ΓΕΡΑΝΙ

ΓΩΝΙΑ

ΖΟΥΡΙΔΙ

ΚΑΛΟΝΥΚΤΗΣ

ΜΑΛΑΚΙ

ΜΟΥΝΤΡΟΣ

ΠΡΙΝΕΣ

ΡΟΥΣΤΙΚΑ

ΣΑΙΤΟΥΡΕΣ

ΦΡΑΤΖΕΣΚΙΑΝΑ ΜΕΤΟΧΙΑ



• Αρχή σελίδας


Οι σελίδες αυτές είναι προσφορά τού Δήμου Νικηφλορου Φωκά
Βιβλιογραφία : Πόλεις & Χωριά τής Κρήτης τού Σ. Σπανάκη